Các trường phái kiến trúc Trung Quốc (Phần 1): Kinh phái /京派

Trong dòng chảy phong phú của kiến trúc Trung Hoa, Kinh phái (京派) giữ một vị trí đặc biệt, là hiện thân của sự trang nghiêm, tôn ti trật tự và giá trị lễ nghi truyền thống. Đây không chỉ là phong cách kiến trúc đặc trưng cho thủ đô Bắc Kinh (北京), mà còn là biểu tượng cho quy chuẩn hoàng cung, đền miếu và đại gia tộc thời phong kiến Trung Quốc.

Kinh phái là gì?

Kinh phái (京派/Jīngpài) – nghĩa là “trường phái Bắc Kinh” – là trường phái kiến trúc phát triển rực rỡ tại vùng Hoa Bắc, đặc biệt là ở Bắc Kinh, từ thời Nguyên – Minh – Thanh (thế kỷ 13 đến 19).
Đây là phong cách được hoàng tộc và giới quý tộc ưa chuộng, mang tính quy chuẩn quốc gia và chuẩn mực thẩm mỹ chính thống trong kiến trúc cung đình.

Đặc trưng kiến trúc của Kinh phái

Bố cục “trục trung tâm” nghiêm ngặt

Sử dụng bố cục “trục dọc chính – phụ” rất rõ ràng.
Các công trình quan trọng (đại điện, sảnh chính) được đặt chính giữa, đối xứng hai bên là nhà phụ.

Tôn ti trật tự qua kiến trúc

Mức độ cao thấp, mái ngói, số gian phòng… đều phản ánh địa vị xã hội.
Ví dụ: nhà của quan nhất phẩm sẽ cao hơn nhà của quan ngũ phẩm, mái ngói hoàng cung dùng ngói lưu ly vàng – biểu trưng cho thiên tử.

Trang trí cổ điển, màu sắc trang nghiêm

Màu chủ đạo: đỏ son – vàng – xanh ngọc.
Mái ngói uốn cong, hoa văn rồng – phượng – mây – long vân cực kỳ công phu.

Kết cấu gỗ kiểu “斗拱” (đấu củng)

Là hệ kết cấu chồng đấu đỡ mái, điển hình cho kiến trúc Trung Hoa truyền thống.
Vừa có chức năng chịu lực, vừa mang giá trị thẩm mỹ cao.

Vị trí và vùng ảnh hưởng

Trung tâm: Bắc Kinh – nơi có nhiều công trình tiêu biểu nhất.
Vùng ảnh hưởng: các tỉnh Hoa Bắc như Hà Bắc, Sơn Tây, Hà Nam, và cả vùng Đông Bắc Trung Quốc.
Trong kiến trúc hiện đại, phong cách Kinh phái vẫn ảnh hưởng đến các công trình như bảo tàng, nhà tưởng niệm và khu di tích lịch sử.

Search This Blog

MV Polyglots