Khám phá Cueva de las Manos (Hang bàn tay), viên ngọc thời kỳ đồ đá cũ ở Argentina

Trong hàng nghìn năm, con người đã sử dụng nghệ thuật với mục đích để lại dấu ấn trên thế giới. Mặc dù nhiều biểu hiện nghệ thuật do con người cổ đại tạo ra đã không còn tồn tại theo thời gian, nhưng những bức tranh hang động được tìm thấy trên khắp thế giới mang đến cho chúng ta cái nhìn hấp dẫn về cuộc sống của những người này. Ở Patagonia của Argentina, một hang động mang đến cho chúng ta một số ví dụ điển hình nhất về nghệ thuật thời kỳ đồ đá cũ trên toàn lục địa: Cueva de las Manos, được đặt tên theo hàng trăm dấu tay con người trên các bức tường. 

Cueva de las Manos, Argentina (tiếng Tây Ban Nha có nghĩa là Hang bàn tay), có một bảng tranh vẽ tay nghệ thuật trên đá đáng kinh ngạc, được thực hiện bởi cư dân bản địa (có thể là tổ tiên của Tehuelches) khoảng 9.000 năm trước. Trong hang động còn có các tác phẩm nghệ thuật khắc trên đá về con người, guanacos (một loài lạc đà có nguồn gốc từ Nam Mỹ cao tới 4 feet), rheas (một loài chim không biết bay có nguồn gốc từ Nam Mỹ cao tới 5,6 feet), mèo và các động vật khác, cũng như các hình dạng hình học, mô hình ngoằn ngoèo, chấm đỏ, biểu tượng của mặt trời và cảnh săn bắn. Nằm ở một khu vực hẻo lánh bên bờ sông Pinturas, thuộc tỉnh Santa Cruz của Argentina, hang động tráng lệ này bao gồm một số bức tranh hang động lâu đời nhất ở nước này. Hang động và nghệ thuật của nó được nhà tự nhiên học và nhà thám hiểm Francisco Pascasio Moreno phát hiện vào năm 1876. Tuy nhiên, các cuộc điều tra khảo cổ học chỉ bắt đầu vào những năm 1960. Hang động có chiều cao 10 mét, rộng 15 mét và sâu 20 mét, và vị trí của nó ở độ cao 88 mét khiến việc tiếp cận trở nên khó khăn. Tuy nhiên, những ai mạo hiểm đến địa điểm này sẽ được thưởng một bộ sưu tập tranh tuyệt vời.

Nghiên cứu khảo cổ học đã tiết lộ rằng địa điểm này có người sinh sống lần cuối vào khoảng năm 700 sau Công nguyên. Đây được coi là một trong những địa điểm quan trọng nhất đại diện cho các nhóm săn bắn hái lượm sớm nhất ở Nam Mỹ trong thời kỳ Holocene sớm. Tính xác thực của nghệ thuật trên đá của Cueva de los Manos đã được xác nhận bởi các cuộc khai quật khoa học, giúp có thể liên hệ các mô tả hang động nằm trên địa điểm với các cộng đồng sống trong khu vực kể từ thiên niên kỷ thứ 10 trước Công nguyên. Điều này cũng đã được hỗ trợ bởi việc xác định niên đại bằng carbon. Mặc dù có vẻ không giống nhưng tác phẩm nghệ thuật trong Hang bàn tay không được vẽ cùng một lúc. Sử dụng phương pháp xác định niên đại bằng carbon phóng xạ, các nhà khảo cổ học đã có thể phân biệt ba giai đoạn chính: giai đoạn thứ nhất, nơi nổi bật các cảnh săn bắn; thứ hai, trong đó các giấy nến bằng tay được tạo ra; và thứ ba, nơi chúng ta nhìn thấy những sinh vật tuyệt vời và những nhân vật trừu tượng hơn.

Những bức tranh vẽ tay nổi bật được thực hiện trong thời kỳ này là nguyên nhân tạo nên tên gọi cho hang động. Có 829 dấu tay trái được ghi nhận tại địa điểm này và 31 dấu tay phải. Màu sắc của chúng rất đa dạng - từ tông màu đỏ và cam đến trắng, đen, đất son và thậm chí cả xanh lục - và kích thước của chúng cũng vậy. Dường như không có nhiều sự khác biệt giữa số lượng bàn tay nam và nữ, và cả bàn tay của trẻ em, thanh niên cũng như người lớn. 

Nghệ thuật trên đá của Hang bàn tay tồn tại ở năm mức độ tập trung, với các hình vẽ và họa tiết sau này thường được chồng lên những hình ảnh và họa tiết từ các thời kỳ trước đó. Các bức tranh được thực hiện bằng các chất màu khoáng tự nhiên - oxit sắt (đỏ và tím), cao lanh (trắng) và natrojarosite (vàng), oxit mangan (đen) - được nghiền và trộn với một số dạng chất kết dính. Chúng ta không biết chính xác ai là người đã sinh sống ở địa điểm này; tuy nhiên, những bức tranh cổ nhất trong hang động và những hiện vật bằng đá được tìm thấy bên trong cho chúng ta biết rằng họ là những thợ săn từ xa xưa. Trong thời kỳ đầu tiên này, cảnh săn bắn có hình người và guanacos chiếm ưu thế. Loài động vật Nam Mỹ này có tầm quan trọng đặc biệt đối với những nhóm này, vì nó bị săn bắt để lấy thịt, mỡ và xương. Trên các bức tường của hang động, chúng ta thấy cảnh rượt đuổi, nơi một hoặc nhiều người tấn công nhóm guanacos bằng vũ khí dài và quả bóng đá.

Với tầm quan trọng về lịch sử và khảo cổ, Hang bàn tay đã được chỉ định là Di tích lịch sử quốc gia của Argentina vào năm 1993 và là một phần trong danh sách Di sản Thế giới của UNESCO. Tuy nhiên, việc khai thác du lịch quá mức có thể gây nguy hiểm cho những bức tranh cổ này bởi vì người ta đã tìm thấy những bức vẽ graffiti, và những vết vỡ trên tường do khách du lịch gây ra. Việc bảo tồn địa điểm này có tầm quan trọng sống còn nếu chúng ta muốn khám phá những bí ẩn xung quanh những người tạo ra những tác phẩm nghệ thuật tráng lệ này. Liên quan đến việc bảo vệ và quản lý, năm 1975, Tỉnh Santa Cruz đã ban hành luật 'Số 1024 về bảo tồn di sản lịch sử, khảo cổ và cổ sinh vật'. Ở cấp tỉnh, vào năm 1981, Chính quyền tỉnh Santa Cruz đã tuyên bố bằng sắc lệnh Thành phố Perito Moreno là Thủ đô khảo cổ của Santa Cruz, vì tầm quan trọng của địa điểm khảo cổ Hang bàn tay. Vào năm 1997, một kế hoạch quản lý đã được trình bày để quản lý toàn cầu khu vực này.