Truyện dân gian Trung Quốc: Thanh Xà – Bạch Xà (青蛇白蛇 )

 

 

 Trong kho tàng văn học dân gian Trung Quốc, Thanh Xà Bạch Xà (青蛇白蛇 – qīng shé bái shé) là một trong những câu chuyện nổi tiếng và được yêu thích nhất. Truyện vừa mang màu sắc thần thoại, vừa chan chứa tình cảm con người, đồng thời phản ánh tư tưởng và niềm tin của xã hội Trung Hoa xưa.

 

 

Nguồn gốc và sự lưu truyền

Truyện Thanh Xà Bạch Xà bắt nguồn từ truyền thuyết dân gian ở vùng Hàng Châu (杭州 – Hángzhōu), đặc biệt gắn liền với Tây Hồ (西湖 – Xīhú). Qua nhiều thế kỷ, câu chuyện được kể lại, cải biên và trở thành một đề tài quen thuộc trong Kinh kịch (京剧 – jīngjù), tiểu thuyết, phim ảnh và truyền hình.

 

 

Nội dung chính của câu chuyện

Nhân vật trung tâm là Bạch Tố Trinh (白素贞 – Bái Sùzhēn), vốn là một con bạch xà tu luyện ngàn năm hóa thành người. Nàng dịu dàng, xinh đẹp và mang lòng nhân ái. Người bạn đồng hành của nàng là Tiểu Thanh (小青 – Xiǎo Qīng) – Thanh Xà, tính cách mạnh mẽ, trung thành và có phần bộc trực.

Trong một lần gặp gỡ tại Tây Hồ, Bạch Tố Trinh đã quen biết và đem lòng yêu Hứa Tiên (许仙 – Xǔ Xiān), một thư sinh hiền lành, thật thà. Cuộc tình giữa người và yêu này tuy sâu nặng nhưng vấp phải sự phản đối kịch liệt từ Pháp Hải (法海 – Fǎ Hǎi), vị hòa thượng chùa Kim Sơn (金山寺 – Jīnshān Sì).

Pháp Hải cho rằng tình yêu giữa người phàm và yêu quái là trái với lẽ trời, tìm mọi cách chia rẽ đôi lứa. Sau nhiều biến cố, Bạch Tố Trinh bị trấn áp dưới tháp Lôi Phong (雷峰塔 – Léifēng Tǎ) bên Tây Hồ. Hình ảnh này trở thành biểu tượng bi thương cho tình yêu bị ngăn cấm.

 

 

 

 Ý nghĩa và giá trị văn hóa

Câu chuyện Thanh Xà Bạch Xà không chỉ đơn thuần là một truyền thuyết tình yêu. Nó phản ánh sự đối lập giữa tình cảm chân thành và định kiến xã hội, đồng thời ca ngợi khát vọng tự do yêu đương.

Ngoài ra, mối tình Bạch Tố Trinh – Hứa Tiên cũng tượng trưng cho niềm tin vào sự chiến thắng của tình yêu và nhân nghĩa trước luật lệ khắt khe. Chính nhờ ý nghĩa sâu sắc đó mà câu chuyện vẫn sống mãi trong lòng người dân Trung Hoa và lan rộng khắp châu Á.

 

Ảnh hưởng trong nghệ thuật và văn học

Câu chuyện Thanh Xà – Bạch Xà đã truyền cảm hứng cho nhiều loại hình nghệ thuật:

• Trong Kinh kịch (京剧 – jīngjù), vở diễn “Bạch Xà truyện” là một trong những tiết mục kinh điển, được biểu diễn ở khắp Trung Hoa.

• Trong văn học, nhiều nhà văn đã khai thác đề tài này để sáng tác thơ, tiểu thuyết, và truyện ngắn.

• Trong điện ảnh, truyện được chuyển thể thành hàng loạt bộ phim nổi tiếng, đặc biệt là bộ ba phim hoạt hình của hãng 追光动画 (Zhuīguāng dònghuà – Light Chaser Animation), gồm:

1. 《白蛇：缘起》(Bạch Xà: Duyên khởi, 2019)
2. 《白蛇2：青蛇劫起》(Bạch Xà 2: Thanh Xà kiếp khởi, 2021)
3. 《白蛇：浮生》(Bạch Xà: Phù sinh, 2024)

 

 

 

 

 

Những bộ phim này không chỉ tái hiện lại mối tình truyền thuyết mà còn mang đến góc nhìn hiện đại, giàu cảm xúc, kết hợp kỹ thuật hoạt hình tiên tiến với tinh thần văn hóa Á Đông. 

 

Sức ảnh hưởng đương đại

Ngày nay, Thanh Xà Bạch Xà không chỉ tồn tại trong văn học và điện ảnh mà còn trở thành một biểu tượng văn hóa đại chúng (流行文化 – liúxíng wénhuà). Nhiều thương hiệu đồ chơi và thời trang đã khai thác hình tượng này trong thiết kế sản phẩm.

Một ví dụ tiêu biểu là bộ sưu tập túi mù (盲盒 – máng hé, nghĩa là “blind box”) chủ đề Bạch Xà Truyện, được sản xuất bởi hãng 青壹坊 (Qīng Yī Fāng). Bộ sưu tập gồm các mô hình nhân vật Bạch Tố Trinh, Tiểu Thanh, Hứa Tiên và Pháp Hải với phong cách “cổ phong” dễ thương, giúp người hâm mộ cảm nhận truyền thuyết qua góc nhìn hiện đại và sáng tạo. 

 

 

 

 

 

Truyện Thanh Xà Bạch Xà (青蛇白蛇 – qīng shé bái shé) là viên ngọc sáng trong kho tàng văn hóa dân gian Trung Quốc. Câu chuyện về tình yêu vượt qua định kiến, cùng những yếu tố huyền ảo và nhân văn, đã và đang truyền cảm hứng cho nhiều thế hệ.

Từ sân khấu, màn ảnh cho đến những sản phẩm văn hóa đương đại như đồ chơi sưu tập hay phim hoạt hình điện ảnh, truyền thuyết này vẫn tiếp tục sống động, chứng minh sức sống bền bỉ của văn hóa truyền thống trong thời đại mới.