Le beurre - Một điều không thể thiếu trên những chiếc bánh mì Pháp

Le beurre - Một điều không thể thiếu trên những chiếc bánh mì Pháp
Bơ là thực phẩm thu được từ chất béo của sữa. Đây là một trong những thực phẩm phổ biến nhất trên thế giới. Cho dù là bữa sáng, bữa ăn nhẹ hay thậm chí trong bữa ăn tối, không thể thiếu bơ phết lên một lát bánh mì - Nó hiện diện khắp nơi trong nền văn hóa của Pháp nói riêng và châu Âu nói chung (thông qua các câu chuyện dân gian, văn thơ, ca dao, tục ngữ v.v.) và là một phần không thể thiếu trong sinh hoạt hàng ngày tại Pháp. Vậy, bơ sữa bắt nguồn từ đâu?

Bơ xuất hiện cùng với quá trình thuần hóa bò cách đây 10.000 năm. Khoảng năm 4500 trước Công nguyên, người Sumer đã học cách đánh kem bằng cách đánh kem lấy từ sữa. Người La Mã không thích sản phẩm này nên sử dụng nó nhiều hơn như một loại kem làm đẹp, làm mềm da hoặc mát xa tóc. Để nấu ăn, họ ưa thích dầu ô liu hơn.

Bằng chứng việc người Sumer sử dụng và sản xuất bơ

Vào thời Trung cổ, bơ trở thành chất béo của người nghèo. Được biết đến đầu tiên ở vùng Gaul, nó được tiêu thụ chủ yếu ở Brittany, Normandy và Flanders. Sau đó, nó tạo thành một nguồn chất béo dễ tiếp cận, không giống như dầu ôliu chỉ được thu hoạch mỗi năm một lần.

Từ thế kỷ 15, bơ bắt đầu có được danh tiếng quý tộc ở khu vực phía bắc và phía tây châu Âu. Bơ được giới nhà giàu đánh giá cao và sau đó trở thành một sản phẩm xa xỉ, biểu tượng của sự giàu có và tinh tế.Theo phong tục cổ của người Anh, người ta có phong tục tặng một nồi bơ cho các cặp vợ chồng mới cưới để cầu mong họ sinh sản và thịnh vượng.

Hũ bơ gỗ Pháp thế kỷ 15

Ở Pháp, bơ trở nên phổ biến từ thế kỷ 17. Cho đến lúc đó, thịt xông khói, mỡ lợn hoặc dầu ô liu thường được ưa chuộng hơn. Sau đó,  bơ dần xuất hiện từ Isigny, Gournay, Chartres và Vanves. Vào thế kỷ 18, một đồ vật mới được trang trí trên những chiếc bàn trang nhã: đĩa đựng bơ.

Đĩa đựng bơ thế kỷ 18

Năm 1867, Napoléon III phát động một cuộc thi để tìm loại thức ăn để thay thế bơ sữa vì món ăn này thường quá đắt đối với các tầng lớp có hoàn cảnh khó khăn. Đó sẽ là bơ thực vật, được phát minh bởi dược sĩ Hippolyte Mège-Mouriès. Trước đó, do bơ sữa là một món ăn dễ hư hỏng, khó bảo quản và vận chuyển, nên chỉ được sản xuất tại địa phương. Nhưng việc phát minh ra máy tách kem ly tâm vào năm 1879 đã khiến cho bơ sữa trở nên phổ biến hơn cho người dân. Kem và bơ tươi có thể được sản xuất với số lượng lớn hơn. Với sự phát triển của đường sắt và toa xe đông lạnh đầu tiên, bơ đã lan rộng đến mọi vùng của nước Pháp. Trong nấu nướng, cuối cùng nó sẽ hạ bệ thịt xông khói, mỡ lợn và dầu ô-liu.

Tại sao bơ Bretagne lại mặn?

Bretagne là khu vực có đặc sản là bơ mặn. Muối đã được sử dụng trong công thức làm bơ để bảo quản. Năm 1343, Vua Philippe VI của Valois đã áp dụng gabelle, một loại thuế đánh vào muối, trên hầu hết toàn bộ vương quốc. Giá muối sau đó tăng lên đáng kể và những người nông dân, để tiết kiệm tiền, đã bỏ bơ mặn để chuyển sang bơ mềm, không có muối. Bretagne được miễn thuế và muối vẫn là một mặt hàng rẻ ở đó: bơ do đó vẫn có vị mặn tại đây

Câu nói “Vouloir le beurre et l'argent du beurre ” bắt nguồn từ đâu?

Việc sử dụng biểu thức này có từ cuối thế kỷ 19. Ý thức chung của người nông dân cho rằng chúng ta không thể vừa bán bơ vừa làm vừa giữ lại một ít để ăn. Câu nói này có ý nghĩa tương tự với câu “Have your cake and eat it too” trong tiếng Anh. Có một chiếc bánh ngon (have your cake) và ăn nó (eat it too) là hai việc bạn đều muốn làm. Thành ngữ này chỉ hai việc tốt đẹp xảy đến cùng lúc, nhưng thường được dùng với nghĩa phủ định hơn. Trường hợp phủ định, nó có nghĩa là bạn chỉ có thể chọn một trong hai điều tốt đẹp, tương tự câu "được cái này mất cái kia" của tiếng Việt.

Để kết lại, mong rằng qua bài viết này, chúng mình đã giúp các bạn hiểu rõ hơn về Bơ sữa tại nước Pháp. Đừng quên đăng ký newsletter tại đây để nhận thêm nhiều bài viết thú vị và bổ ích từ nhiều văn hóa khác nhau của MV Polyglots nhé!

Merci beaucoup et bonne journée!