Khái quát về Pinyin - Phiên âm tiếng Trung

Chắc hẳn với những bạn đã học tiếng Trung lâu năm thì bảng pinyin không còn quá xa lạ gì. Pinyin là bước đầu tiên, quan trọng nhất khi mới bắt đầu học tiếng Trung. Vậy pinyin là gì? Tại sao lại quan trọng như vậy? Và cách đọc của nó ra sao? Cùng nhóm MVL Chinese tìm hiểu nhé!

 

Pinyin là gì?

Phiên âm Pinyin hay còn được gọi với cái tên khác đó là Bính âm. Đây là cách sử dụng các ký tự Latinh để thể hiện cách phát âm các chữ Hán trong tiếng Trung Quốc. Lần đầu tiên xuất hiện hệ thống bảng chữ cái pinyin là vào năm 1650, khi nhà truyền giáo Matteo Ricci công bố văn bản đầu tiên từ tiếng Trung sang tiếng Anh có tên “Đạo Khổng, Lịch sử và Xã hội Trung Hoa”, văn bản này đã sử dụng chữ cái Latin để phiên âm tiếng Trung.

Pinyin được phê chuẩn hệ thống phiên âm vào năm 1958 và đã được áp dụng từ năm 1979 tại Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa.

Từ đó tới nay, bảng pinyin được sử dụng rộng rãi, phổ biến trên khắp thế giới. Điều này vừa tạo thuận lợi cho người bản địa, mà còn thuận lợi hơn cho những người nước ngoài ưa thích và muốn học tiếng Trung.

Quy tắc viết Pinyin trong tiếng Trung 

1. Các nguyên âm “ü”, “üe”, “üan”, “ün”, khi ghép với các phụ âm “j”, “q”, “x” lúc viết phải bỏ hai dấu chấm trên nguyên âm “ü”. Ví dụ: ju jue juan jun qu que quan qun xu xue xuan xun.

2. Các nguyên âm “ü”. “üe”, khi ghép với phụ âm “l”, “n”, lúc viết hai dấu chấm trên nguyên âm “ü” phải giữ nguyên. Ví dụ: nü, nüe, lü, lüe.

3. Nếu trước nguyên âm “u” không ghép với phụ âm, lúc viết phải thêm bán nguyên âm “w” ở phía trước:u-wu.

4. Các nguyên âm “ua”, “uo”, “uai”, “uei”, “uan”, “uen”, “uang”, “ueng”, nếu phía trước không ghép với phụ âm khi viết bỏ chữ “u” ở phía trước, thay bằng bán nguyên âm “w”. Ví dụ: ua – wa, uo – wo, uai – wai, uei – wei, uan – wan, uen – wen, uang – wang ueng – weng.

5. Nguyên âm “ü” chỉ có thể ghép với 5 phụ âm “n”, “l”, “j”, “q”, “x”.

6. Nguyên âm “iou”, nếu phía trước ghép với phụ âm, lúc viết phải bỏ “o” ở giữa. Ví dụ: qiū, niú, jiú, liù.

7. Các nguyên âm: “i”, “in”, “ing”, nếu phía trước không ghép với phụ âm, lúc viết phải thêm bán nguyên âm “y” ở trước, ví dụ:i – yi, in – yin, ing – ying.

8. Các nguyên âm “ia”, “ie”, “iao”, “iou”, “ian”, “iang”, “iong”, nếu phía trước không ghép với phụ âm. Lúc viết phải thay nguyên âm “i” bằng chữ cái “y”. Ví dụ: ia – ya, ie – ye, iao – yao, iou – you, ian – yan, iang – yang, iong – yong.

9. Các nguyên âm “uei”, “uen” nếu phía trước ghép với phụ âm. Lúc viết phải bỏ “e” ở giữa đi. Ví dụ: ruì, lún, dùn.

10. Các âm tiết có nguyên âm “a”, “o”, “i” đứng đầu, khi đặt phía sau âm tiết khác, nếu xuất hiện hiện tượng ranh giới giữa hai âm tiết bị lẫn lộn phải dùng dấu cách âm (‘) tách ra.

11. Những danh từ riêng như tên người, địa danh, cơ quan, đoàn thể, đảng phái… chữ cái đầu phải viết hoa. Chữ cái đứng đầu mỗi câu, mỗi đoạn phải viết hoa.

Có thể nói, bảng phát âm pinyin là bước đầu tiên, quan trọng nhất đối với những người mới bắt đầu học tiếng Trung. Phát âm chuẩn bảng pinyin sẽ giúp nâng cao kỹ năng nghe nói trong giao tiếp tiếng Trung.

Nếu các bạn có câu hỏi và mong muốn giao lưu tiếng Trung, đừng quên vào Padlet của MVL Chinese nhé! 

MVL Chinese Padlet: https://bit.ly/3IyJZfc